Procesiranje i skladištenje krvnih komponenti kao preduslov bezbedne transfuzije

Ana Antić, Sanja Živković Đorđević, Suzana Stevanović, Marija Jelić

Med reč 2020; 1(1): 10–14

DOI: https://doi.org/10.5937/medrec2001010A

Apstrakt

Priprema krvnih komponenti iz jedinice cele krvi mora biti standardizovana i u saglasnosti sa važećim preporukama, EU direktivama i Standardnim Operativnim Procedurama (SOP). Da bi se postigla efikasna i bezbedna transfuzija potrebno je obezbediti automatsku separaciju jedinica cele krvi, čime se postiže priprema standardizovanih krvnih komponenti, visoka kontrola kvaliteta i povećana efikasnost u radu. Važno je da komponente budu ISBT 128 obeležene, a zatim skladištene pod propisanim uslovima.

Jedan od najvažnijih faktora koji povećava bezbednost transfuzije jeste leukoredukcija komponenti, čime se preveniraju brojne neželjene transfuzijske reakcije, kao i uklanjanje plazme kao medijuma za skladištenje iz jedinica eritrocita i koncentrata trombocita, te primena posebnih rastvora za skladištenje, što rezultira u redukciji iso- i HLA-antitela i plazamtskih proteina u komponentama.

Inaktivacija patogena u produktima od krvi jeste trend savre­mene transfuziološke prakse i ima ulogu uklanjanja odnosno inaktivacije svih uzročnika prenosivih bolesti putem krvi. Ona ne zamenjuje testiranje jedinica krvi dobrovoljnih davalaca na markere transfuzijom prenosivih bolesti, ali smanjuje opasnost „prozor fenomena” i grešaka pri testiranju i deluje na agense ko­ji nisu uključeni u rutinsko testiranje. U uslovima kada patoge­na inaktivacija nije uvedena u rutinsku praksu bakteriološko te­stiranje krvnih komponenti značajno smanjuje neželjene re­akcije nastale kao posledica kontaminacije.

Pro­cesiranje krvi primenom savremenih i efikasnih metoda i dobre laboratorijske prakse, optimalan sistem upravljanja zalihama, bezbedno skladištenje krvnih komponenti i praćenje traga jedinice krvi od davaoca do pacijenta jesu ključni zahtevi kojima se osigurava bezbednost transfuzuje.

Ključne reči: transfuzija, bezbednost, krvne komponente

Ceo tekst

Literatura

  • Stanojković Z, Antić A, Vučić M, Mačukanović Golubović L. Preparation, use and clinical efficiency of blood products. Bilt Transfuziol (Lectures and Abstract Book) 2018; 63(1–2): 30–3.
  • Libek V. Modern day technologies in blood component processing – up to date transfusion therapy. Bilt Transfuziol (Lectures and Abstract Book) 2018; 63(1-2): 34–9.
  • Pietersz R, van der Meer P. Processing and storage of blood components: strategies to improve patient safety. Int J Clin Transf Med 2015; 3: 55–64.
  • Guide to the preparation, use and quality assurance of blood components, 19th. EDQM, 2017.
  • Directive 2002/98/EC of the European Parliament and of the Council of January 2003 setting standards of quality and safety for the collection, testing, processing, storage and distribution of human blood and blood components and amending Directive 2001/83/EC. Off J Eur Union. 2003; L33:30.
  • Antić A, Stanojković Z, Stevanović S, Dinulović S. Implementacija softverskog sistema MAKeProgesa u ZTK Niš. Bilt Transfuziol 2007; 53(1–2): 58–62.
  • Jurado M, Algora M, Garcia-Sanchez F, et al. Automated processing of whole blood units: operational value and in vitro quality of final blood components. Blood Transfus 2012; 10(1): 63–71.
  • Ekiaby MA. Automation in blood processing. Vox Sang 2017; 12(1): 87–90.
  • Gupte SC. Automation in Blood Centre: Its impact on Blood Safety. Asian J Transfus Sci. 2015; 9(Suppl 1): S6–S10.
  • Distler P, Ashford P. Twenty‐five years later: has ISBT 128 fulfilled its promise? Transfusion 2019; 59(12): 3776–82.
  • Antić A, Stanojković Z, Stevanović S, Dinulović S. Implementations of ISBT 128 labeling in Blood Transfusion Institute Niš-South Serbia. Vox Sang 2007; 93(1): P-245.
  • Balint B, Todorović M. Hemoterapija-nepovoljni sporedni efekti. U: Balint B, ed. Osnovni principi hemoterapije. Čigoja, Beograd 2010: 383–97.
  • Eernisse G, Brand A. Prevention of platelet refractoriness due to HLA antibodies by administration of leukocyte-poor components. Exp Haematol 1981; 9: 77–83.
  • Higgins VL. Leukocyte-reduced blood components: patient benefits and practical applications. Oncol Nurs Forum 1996; 23(4): 659–67.
  • Shapiro MJ. To filter blood or universal leukoreduction: what is the answer?. Crit Care. 2004; 8 Suppl 2(Suppl 2): S27–S30.
  • Standards for Blood Banks and Transfusion Services. American Association for Blood Banks (AABB). 31st ed. Maryland: Bethesda; 2018.
  • Hess JR, Hill HR, Oliver CK, et al. Twelve-week RBC storage. Transfusion 2003; 43: 867–872.
  • Stanojković Z, Antić A, Stanojković M, Jelić M. Primena aditivne solucije za pripremu i čuvanje trombocita. Bilt Transfuziol 2014; 60(1–2): 43–5.
  • van der Meer PF, de Korte D. Platelet Additive Solutions: A Review of the Latest Developments and Their Clinical Implications. Transfus Med Hemother 2018; 45(2): 98–102.
  • Mathur A, Swamy N, Thapa S, Chakraborthy S, Jagannathan L. Adding to platelet safety and life: Platelet additive solutions. Asian J Transfus Sci 2018; 12(2): 136–40.
  • Shanwell A, Falker C, Gulliksson H. Storage of platelets in additive solutions: the effects of magnesium and potassium on the release of RANTES, beta-thromboglobulin, platelet factor 4 and interleukin-7, during storage. Vox Sang 2003 85: 206–12.
  • Alhumaidan H, Sweeney J. Current status of additive solutions for platelets. J Clin Apher 2012; 27(2): 93–8.
  • Antić A, Stanojković Z, Mačukanović-Golubović L, Jelić M. Ispitivanje faktora koagulacije u zamrznutoj svežoj plazmi inaktivisanoj primenom riboflavina i ultravioletnog zračenja. Vojnosanit Pregl 2012; 69(1): 22–6.
  • Stanojković Z, Balint B, Antić A, Todorović M, Ostojić G, Pavlović M. Clinical efficacy of riboflavin and ultraviolet light inactivated fresh frozen plasma evaluated with INR-quantification. Transfus Apher Sci 2012; 47(1): 33–7.
  • Seltsam A. Pathogen Inactivation of Cellular Blood Products-An Additional Safety Layer in Transfusion Medicine. Front Med (Lausanne) 2017; 4: 219.
  • Schlenke P. Pathogen inactivation technologies for cellular blood components: an update. Transfus Med Hemother 2014; 41(4): 309–25.
  • de Korte D. 10 Years Experience with Bacterial Screening of Platelet Concentrates in the Netherlands. Transfus Med Hemother 2011; 38(4): 251–54.